احمد سمیعی گیلانی 11 بهمن ماه 1299 ش در محلۀ سنگلج تهران زاده شد. تحصیلات ابتدایی را در رشت گذراند. پس از اتمام دورۀ دبیرستان و اخذ نشان درجه دو علمی، در امتحان ورودی دانشکده فنی دانشگاه تهران شرکت کرد و با رتبه نخست پذیرفته شد. اما به دلیل علاقۀ وافر به ادبیات از تحصیل در دانشکده فنی سرباز زد. آن­گاه وارد دانشکده ادبیات دانشگاه تهران شد و از محضر استادانی چون ملک الشعرای بهار،
بدیع­الزمان فرزانفر، کاظم عصار، یحیی مهدوی، علی اکبر سیاسی و ... بهره مند گشت. سال 1321 به تشویق استاد فرزانفر وارد دوره دکترای زبان و ادب فارسی شد و هم­زمان در
راه آهن مشغول به خدمت گردید. اما به سبب فعالیت مخفیانۀ سیاسی تحصیل و کار را رها کرد و وارد دانشگاه افسری شد. در پی آن به دفعات دستگیر شد و بیش از سه سال از عمر خویش را در زندان گذراند. سال 1334 بار دگر به کسب علم روی آورد و  نزد بزرگانی چون کیا، مدرس رضوی، صیاح و مقدم علوم ادبی آموخت و موفق به اخذ فوق لیسانس زبان­شناسی شد. سال 1345 به خدمت راه آهن بازگشت ولی دیری نپایید که ساواک طی نامۀ محرمانه­ای ادامه خدمت وی را به مصلحت ندانست و برای او حکم آماده به خدمت صادر شد. درآن سالها در مؤسسه انتشارات فرانکلین مشغول ویرایش شد. پس از انقلاب اسلامی نیز در نشریات، مؤسسات و مراکز نشر ازجمله: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، مؤسسه مطالعات علمی و فرهنگی، مرکز نشر دانشگاهی، دانشنامۀ جهان اسلام، شورای عالی ویرایش صدا و سیما و انتشارات سروش، نشر دانش و... به سمت ویراستار و سرپرست بخش ویرایش و همچنین مشاور علمی اشتغال ورزید.

تدریس دروس ادبی و ویرایش در دانشگاه­های تهران، تربیت معلم، گیلان و دانشگاه آزاد  رشت، عضویت در فرهنگستان زبان و ادب فارس و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به عنوان هیئت علمی، سرپرستی فرهنگ آثار ایرانی- اسلامی و سردبیری نشریۀ نامۀ فرهنگستان ، مدیریت گروه ادب معاصر فرهنگستان زبان و ادب فارسی و داوری کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، کتاب فصل و جایزۀ ادبی پروین اعتصامی از اشتغالات اوست.

چهرۀ ماندگار ادب و فرهنگ ایران، برگزیدۀ جشنوارۀ فارابی و جشنوارۀ نقد کتاب نیز از افتخاراتی است که در کارنامۀ  او به چشم  می خورد.

ترجمه، تألیف و ویرایش بیش از 100 عنوان کتاب و ده­ها مقالۀ علمی و پژوهشی در مجلات معتبر علمی حاصل سالها فعالیت علمی وی است که برخی از آنها عبارت­اند از:

الف. ترجمه:

• خیال پروری ها، ژان ژاک روسو، تهران: 1345.
• دلدار و دلباخته، تألیف ژرژ ساند، تهران: 1345 .
• دیدرو، تألیف پیترفرانس، تهران:طرح نو، 1374.
• ساخت­های نحوی، تألیف نوام چومسکی، تهران:خوارزمی، 1362.
• سلامبو، تألیف گوستاوفلوبر، تهران: 1374 .

هزیمت یا شکست رسوای آمریکا، ویلیام لوئیس و مایکل له‌دین، تهران: 1360.

ب. تألیف:

• آیین نگارش، شیراز: مرکز نشر دانشگاهی ، 1367.
• ادبیات ساسانی، تهران: 1355 .
• شیوه نامه دانشنامه جهان اسلام، تهران: بنیاد دایرۀ المعارف اسلامی، 1375.
• شیوه نامۀ ضبط اعلام،  تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 1381.
• نگارش و ویرایش، تهران: سمت، 1379.